ماهيت و اهداف بازي شطرنج
بازى شطرنج بين دو حريف انجام مى شود كه مهره هاى خود را به نوبت بر يك صفحه مربع به نام صفحه شطرنج حركت مى دهند. بازيكنِ داراى مهره هاى سفيد بازى را آغاز مى كند
"نوبت حركت بازيكن " موقعى است كه حركت حريف او انجام شده باشد.
هدف هر بازيكن قرار دادن شاه حريف در "معرض حمله" است به نحوى كه حريف هيچ حركت قانونى براى اجتناب از "گرفته شدن" شاه در حركت بعد نداشته باشد. بازيكنى كه موفق به اين امر شود اصطلاحاً شاه حريف را "كيش و مات" كرده است و بازى را برده است. حريفي كه شاه او كيش و مات شده است بازى را باخته است.
اگر پوزيسيون طورى باشد كه هيچيك از دو بازيكن نتواند احتمالاً كيش و مات كند، بازى مساوى است.
پوزيسيون اوليه مهره ها در صفحه شطرنج:
صفحه شطرنج يك شبكه 8×8 از 64 مربع مساوى است كه يك در ميان به رنگ روشن و تيره هستند (مربعهاى "سفيد" و مربعهاى "سياه"). صفحه شطرنج بين دو بازيكن قرار ميگيرد، به نحوى كه آخرين مربع سمت راست هر بازيكن سفيد باشد.
در ابتداى بازى، يكى از بازيكنان 16 مهره به رنگ روشن (مهره هاى "سفيد") دارد؛ بازيكن ديگر 16 مهره به رنگ تيره (مهره هاى "سياه" دارد).
اين مهره ها عبارتند از:
يك شاه سفيد
يك وزير سفيد
دو رخ سفيد
دو فيل سفيد
دو اسب سفيد
هشت پياده سفيد
يك شاه سياه
يك وزير سياه
دو رخ سياه
دو فيل سياه
دو اسب سياه
هشت پياده سياه
پوزيسيون اوليه مهره ها در صفحه شطرنج به صورت زير است:
هشت ستون عمودى مربعها را "ستون " مى نامند. هشت رديف افقى مربعها را "عرض" ميخوانند. خط مستقيمى كه از مربعهاى همرنگ بگذرد و محل تلاقى اين مربعها را به هم وصل كند "قطر" ناميده مى شود.
حركت مهره ها
مجاز نيست مهره اى را به مربعى حركت داد كه در اشغال مهره خودى است. اگر مهره اى به مربعى حركت كند كه در اشغال مهره حريف است، مهره حريف گرفته مى شود و از صفحه شطرنج خارج مى شود و اين بخشى از همان حركت به حساب مى آيد. در صورتى كه مهره اى بتواند مهره اى را بگيرد، اصطلاحاً ميگويند آن مهره به مهره حريف حمله كرده است.
فيل در قطرى كه خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى تواند حركت كند.
رخ در ستون يا عرضى كه خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى تواند حركت كند.
وزير در ستون، عرض يا قطرى كه خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى تواند حركت كند.
فيل يا رخ يا وزير نمى تواند از روى مهره اى كه در مسير حركتش قرار دارد عبور كند.
اسب مى تواند به مربعهايى حركت كند كه نزديكترين مربعها به مربع استقرار آن باشد ولى در يك عرض، ستون يا قطر واحد نباشد.
(الف) پياده مى تواند رو به جلو و به مربع اشغال نشده اى كه بلافاصله در همان ستون در مقابل آن است حركت كند،
(ب) يا پياده در حركت نخست خود مى تواند همانند حالت الف حركت كند. يا آنكه دو مربع در همان ستون پيشروى كند، مشروط به اينكه هر دو مربع اشغال نشده باشند،
(ج پياده مى تواند به مربع تحت اشغال مهره حريف كه به طور مورب در مقابل آن و در ستون مجاور باشد حركت كند و آن مهره را بگيرد.
(د) اگر يك پياده حريف در يك حركت دو مربع از مربع اوليه اش پيشروى كرده باشد، پياده اى كه به مربع عبور اين پياده حريف حمله كرده است مى تواند پياده حريف را بگيرد، طورى كه انگار آن پياده حريف فقط يك مربع حركت كرده است. اين گرفتن را فقط در حركت بعد از اين پيشروى مى توان انجام داد و آن را گرفتن "آن پاسان "] در حين عبور[ مى نامند.
(ه) وقتى پياده اى به دورترين عرض نسبت به موقعيت اوليه اش برسد بايد به عنوان بخشى از همان حركت آن را با وزير، رخ، فيل يا اسب همرنگ آن پياده عوض كرد. حق انتخاب بازيكن منحصر به مهره هايى نيست كه قبلاً گرفته شده باشند. اين تعويض پياده با مهره ديگر را " ترفيع " مى نامند و اثر مهره جديد آنى است.
(الف) شاه مى تواند به دو صورت مختلف حركت كند، با:
(I) حركت كردن به هر مربع مجاور كه در معرض حمله يك يا چند مهره حريف نباشد. حتى اگر اين مهره هاى حريف قادر به حركت نباشند، مربعهاى مسير حركت آنها در معرض حمله شمرده مى شوند.
(II) "قلعه رفتن ". اين حركت شاه و يكى از دو رخ همرنگ آن در يك عرض واحد است، و يك حركت شا ه به حساب مى آيد و به صورت زير انجام مى شود: شاه از مربع اوليه اش دو مربع به طرف رخ جابه جا مى شود، سپس آن رخ به مربعى منتقل مى شود كه شاه همان موقع از آن عبور كرده است.
در حالتهاى زير قلعه رفتن غير قانونى است:
(الف) شاه قبلاً حركت كرده است، يا
(ب) با رخى كه قبلاً حركت كرده است.
درحالتهاى زير قلعه رفتن به طور موقت ممنوع است:
]الف[ مربعى كه شاه در آن قرار دارد، يا مربعى كه شاه بايد از آن عبور كند، يا مربعى كه شاه قرار است آن را اشغال كند، در معرض حمله يك يا چند مهره حريف باشد.
]ب[ بين شا ه و رخى كه قلعه رفتن قرار است با آن انجام شود، مهره اى وجود داشته باشد.
هنگامي كه شاه در "كيش " است اگر در معرض حمله يك يا چند مهره حريف باشد، ولو اين مهره ها خود قادر به حركت نباشند اعلام كيش اجبارى نيست.
- سه شنبه ۱۲ آبان ۹۴ ۲۰:۲۹
- ۲۵ بازديد
- ۰ نظر